Over 'Assembly', van Angelica Mesiti door Gijsje Mulder

Venetië, 2019

Het is inmiddels alweer twee jaar geleden, dat ik samen met mijn studiegenoten de biënnale van Venetië bezocht. Het was de eerste week van het grote internationale kunstfestival en de stad was nog relatief rustig. Ik herinner me nog goed hoe we ‘s ochtends ergens uitsliepen op een verlaten binnenpleintje aan het water in de zon, nadat we de avond daarvoor iets te veel wijn hadden gedronken in een klein cafeetje in een van de vele smalle straatjes. Het was het grootste deel van de week mooi weer, alleen de laatste dagen regende het en waren de straten volgestroomd door met paraplus gewapende toeristen, die we probeerden te ontwijken terwijl we van het ene naar het andere paviljoen renden om nog zoveel mogelijk te kunnen zien.

Er was eindeloos veel mooie kunst te bewonderen, maar het werk dat de meeste indruk op mij maakte was de video-installatie ‘Assembly’ van kunstenaar Angelica Mesiti in het Australische Paviljoen.

"Zodra ik het Australische Paviljoen binnenstapte voelde het als een andere wereld..."

Terwijl mijn ogen wennen aan het donker voel ik het zachte rode fluweel onder mijn voeten. Langzaam neem ik de ruimte in mij op: 3 grote schermen staan schuin tegenover elkaar rondom een soort verzonken amfitheater. Ik neem samen met de rest van onze groep en andere bezoekers plaats en kijk naar de video’s die spelen op de schermen: ik zie filmische beelden van gangen en ruimtes van wat overheidsgebouwen lijken. In de ruimtes van de video zie ik het rode fluweel terug in tapijten en stoelen. Ik zie een amfitheaterachtige ruimte vol stoelen. In het midden zit een man aan een tafel met een soort piano-achtig instrument (De Michela Stenographer). Op een ander scherm zie ik bladmuziek en de tekst van een gedicht (“To be written in another tongue” van David Malouf). De eerste tonen van een muziekstuk maken hun entree in de ruimte. Ondertussen trekken de schermen wisselend mijn aandacht, ze vullen elkaar aan en geven geleidelijk meer informatie over waar we naar kijken. Langzaam evolueert de muziek zich en komen andere muzikanten in beeld: een pianist, een violist, een klarinettist, een Santür-ist en een danser. De muziek komt samen, reageert op elkaar en neemt steeds meer ruimte in. Op het hoogtepunt dansen er mensen met luide lichtgevende trommels, waarna het beeld overgaat naar een plein waar kinderen lichtjes de lucht in schieten. Vervolgens zien we beelden van een meisjeskoor. Ik hoor individuele stemmen die een eigen toon zoeken en tegelijkertijd ontstaat er een soort collectieve galm van geluid.
De film eindigt terug in de gangen en kamers van de regeringsgebouwen waar de zang nog nagalmt. Langzaam wordt ingezoomd op schilderijen die in de ruimtes hangen: schilderingen van vroege democratische processen.  

Angelica Mesiti

Angelica Mesiti is een Italiaans-Australische videokunstenaar. Voor ‘Assembly’ liet ze zich inspireren door het 19eeeuwse Italiaans instrument ‘de Micheala Stenographer’, wat wordt gebruikt voor transparante parlementaire verslaglegging (zie afbeelding). Met dit instrument liet ze haar andere inspiratiebron: het gedicht “To be written in another tongue” van David Malouf vertalen naar muzieknotatie, wat vervolgens weer werd vertaald naar muzikale uitvoeringen in verschillende instrumenten, dans en beeld. Voor de communicatie tijdens de performances maakte Mesiti gebruik van handgebaren bekend van demonstraties die plaatsvonden in 2017 in Parijs (zie afbeelding).

• Kunstenaar Angelica Mesiti: https://youtu.be/sm8FevsC7NU
• Curator Juliana Engberg: https://youtu.be/DcKKDgu-Xls

'Assembly'

In ‘Assembly’ refereert Mesiti op poëtische wijze naar haar ideeën over democratie. Ze schept nieuwe associaties: een plek waar diversiteit omarmt wordt en politiek zich richt op nieuwe generaties. Een systeem waarbinnen er naar elkaar geluisterd wordt en waar ruimte is voor nieuwe vertalingen. Juist nu blijkt hoe kwetsbaar het democratische systeem is, vindt Mesiti het belangrijk om deze ideeën te onderzoeken.

‘May you live in interesting times’

Het thema van de biënnale van 2019 was: ‘May you live in interesting times’, een zin die mij doet denken aan deze tijd zoals het soms voelt alsof er elke dag wel iets gebeurt wat we later zullen teruglezen in de geschiedenisboeken. De kwetsbaarheid van de democratie is in 2021 nog sterk voelbaar en de thematiek van Mesiti’s ‘Assembly’ voelt dan ook nog steeds even urgent.

Via deze video kun je zelf door de Biënnale wandelen!
(In deze film is vanaf ongeveer 28 minuten het Australische paviljoen te zien.)

Nu we kunst voorlopig niet fysiek kunnen ervaren, merk ik al schrijvende hoe fijn het is om deze herinneringen te hebben en opnieuw te bezoeken en hoe je zodoende in gedachten wel kunt blijven reizen. Een ervaring die kunst ook in zich draagt wanneer het je raakt en het je vervoert naar een andere wereld. Alsof je even een kijkje kunt nemen in hoe een ander de wereld beleeft en je je daarin kan herkennen of je erover kan verwonderen.

Als ik nadenk over wat ik persoonlijk ervaar als ‘interesting times’ zijn dat niet persé de gebeurtenissen die de geschiedenisboeken halen. Het zijn die momenten van verwondering die er voor mij het meest toe doen. Momenten, die niet altijd groots hoeven te zijn en die zich, zodra je ze leert herkennen, juist vaak voordoen in kleine alledaagse dingen (zoals in het terugdenken aan een mooie herinnering) en die we gelukkig nog steeds kunnen ervaren.

Gijsje Mulder is galeriemedewerker bij Galerie Pouloeuff.