Vol bewondering staar ik naar een sculptuur/installatie in het Noordbrabants Museum. Een witte kerkuil hangt met zijn vleugels wijd in de lucht maar lijkt gevangen in een web van paardenbloem pluisjes. De pluisjes hangen aan duizenden nylon draden in een geometrisch patroon om de uil heen. Ik loop om de installatie heen van enkele meters breed en hoog. Nu zie ik ook dat er in de wolk van pluisjes een soort ‘stroom’ te zien is achter de uil, alsof hij er echt doorheen gevlogen is. De titel van het werk ‘Here is the End of All Things’ zet mij aan het denken. In eerste instantie heeft het werk iets heel poëtisch tegelijkertijd ook iets onheilspellends. Daarnaast heerst een gevoel van bewondering voor de schoonheid en het monnikenwerk dat kunstenaar Claire Morgan verricht heeft met de duizenden draden met pluisjes. Dat ambivalente gevoel wordt steeds sterker als ik meer werken in de tentoonstelling bekijk.
Een titel is voor Morgan heel belangrijk en echt onderdeel van het werk. Vaak is deze ook ironisch en verwijst deze naar de Amerikaanse/ Engelse volkscultuur. De titel van de tentoonstelling ‘The sound of silence’ verwijst naar een bekend liedje van Simon en Garfunkel uit 1965. Als je het hoort dan herken je het ongetwijfeld meteen. Het lied gaat over het onvermogen van mensen om te communiceren.
In haar sculpturen en tekeningen verkent Morgan de kwetsbare verhouding tussen de mens en zijn natuurlijke leefomgeving. De mens doet een poging om de natuur te organiseren en te controleren.
“Mijn werk gaat over de relatie met de natuur, die ik onderzoek door het waarnemen van verandering, het verglijden van de tijd en de vergankelijkheid van alles om ons heen.”
Die vergankelijkheid en kwetsbaarheid zijn duidelijk zichtbaar in de tentoonstelling. Je ziet veel opgezette dieren, die overigens allemaal een natuurlijke dood gestorven zijn, en door Morgan zelf opgezet. De dieren zijn vaak opgezet in een actieve houding alsof ze in hun actie bevroren zijn. Ze lijken gevangen in solide vormen uit paardenbloempluizen, zaden, bladeren en stukjes plastic die lijken te zweven. Eén voor een geknoopt aan vele nylon draden. Het gebruik van plastic verwijst naar de destructieve kant van de mens op de natuur. Op het oog ziet plastic er prachtig uit maar de gevolgen voor dieren zijn groot.
‘The sound of silence’ is een tentoonstelling die mij verwonderde door schoonheid, originaliteit en mij aan het denken zette over onze relatie met de natuur.
De sculptuur ‘Ophelia (Wake),’ laat een vogel zien die met zijn kop neer ligt te midden van een zee van plastic. Ophelia verwijst naar het personage uit William Shakespeares beroemde toneelstuk Hamlet waarin Ophelia verdrinkt. Net als de vogel in de zee van plastic.
Maar soms oogt het werk juist vrolijk, een kat die naar een gekleurde bal lijkt toe te willen springen.
De tentoonstelling in het Noordbrabants Museum van 8 oktober 2016 t/m 8 januari 2017 was de eerste solo van Morgans werk in Nederland. Zij kreeg al veel internationale aandacht in Parijs, Londen, New York en Milaan. Haar werk is aangekocht door vele particuliere verzamelaars en musea o.a. het Centre Pompidou in Parijs.
Wil je het werk van Morgan graag in het echt zien? Dat kan voor zover bij mij bekend in Nederland alleen in het Spaarne Gasthuis in Haarlem in de entreehal van het ziekenhuis.
Houd de website van Claire Morgan in de gaten om te zien waar zij exposeert. Als voorproefje kun je in deze making of zien hoe de kunstwerken door de kunstenaar worden opgebouwd in het museum.
Catherine Clavaux is senior projectleider Keep an Eye foundation