Musea bezoeken vanuit huis? Welke mogelijkheden zijn er? door Catherine Clavaux

Cultuursnuiven vanaf de bank? Musea bezoeken vanuit huis? Welke mogelijkheden zijn er?

Door de uitbraak van het Covid19 virus is het wereldwijd stil op straat maar ook bij veel culturele instellingen. Het is noodgedwongen doodstil in musea. Dit zal grote gevolgen hebben voor musea, maar ook voor kunstenaars, medewerkers, en de vele zzp’ers die werkzaam zijn in de culturele sector. Toch laat deze sector zien dat zij veerkrachtig en creatief is. Veel initiatieven om vanuit huis de collectie te bekijken zijn al voor de coronacrises ontwikkeld, maar worden nu veelvuldig gebruikt. Ik laat je een kleine selectie zien van de vele mogelijkheden om toch je kunsthonger te stillen.

No Line Online
Een aantal jaren geleden begonnen wereldwijd grote toonaangevende musea al met het aanbieden van virtuele tours door museumzalen. In de huidige tijd biedt dit een kleine troost voor cultuurliefhebbers zoals ik. De kunstwerken zijn beschikbaar in zeer hoge resolutie. Op deze manier kun je de kunstwerken van heel dichtbij bekijken, veel dichterbij dan dat je in een museum zou kunnen. Daar heb je toch al snel een suppoost in je nek met waarschuwende woorden of er gaat een alarmpje af als je te dichtbij komt staan om de schildertechniek te bestuderen.
Een ander groot voordeel van een virtueel bezoek, je hoeft niet in de rij te staan voor de kassa en er staan geen andere bezoekers voor je neus die de perfecte selfie proberen te maken. Op die selfies kom ik later nog terug.

Via de app Google Arts & Culture kun je een overzicht vinden van musea die je virtueel kunt bezoeken, van het MOMA in New York tot het Uffizi en Vaticaans Museum in Italië. Stel je voor, de Sixtijnse kapel voor jezelf alleen en zonder pijn in je nek van het naar boven turen. Daarnaast zijn er nog veel meer (interactieve) dingen te beleven op cultuurgebied via deze site. 
Je kunt monumenten zoals de Pyramides in Egypte online bekijken of ‘View from te top’ van iconische gebouwen wereldwijd. Zeker een bezoekje waard vanaf de bank.

Vaak wordt er jarenlang gewerkt aan het voorbereiden van grote overzichtstentoonstellingen met (internationale) bruiklenen. Helaas nu niet fysiek te bezichtigen, maar de Volkrant komt met het Noodmuseum Nederland ‘Tijdelijk gesloten’. Op de website zijn zes exposities in Nederland virtueel te bezoeken en kun je meer achtergrondinformatie lezen, geschreven door kunstrecensent Stefan Kuiper. 

Naast de virtuele tours kunnen ook veel museale collecties digitaal bekeken worden. Zoals bijvoorbeeld met de collectiezoeker van het Kröller-Müller Museum. Toch blijft zo’n virtuele tour wel erg anoniem. Er zijn ook musea die het op een andere manier aanpakken.

Storytelling

Wat mij persoonlijk meer aanspreekt is als je wordt meegenomen in een verhaal. Dat kan bijvoorbeeld door online rondleidingen. De kijker bepaalt dan niet zelf welke kant hij op gaat in het museum, maar heeft wel een mens van vlees en bloed voor zijn neus. Conservatoren en museumdirecteuren geven rondleidingen. Zoals het Singer Museum in Laren waar de Keep an Eye Foundation mee samenwerkt, o.a. met het project ‘Window of Opportunity’. Iedere week vertelt museumdirecteur Jan Rudolph de Lorm op bevlogen wijze online over een aantal prachtige werken uit de tentoonstellingen 'Spiegel van de ziel. Toorop tot Mondriaan' en 'Van Barbizon tot Bergen'. Deze filmpjes zijn te zien op Singer TV.

Het Noord Brabants Museum heeft theatermaker en kunstliefhebber Lucas de Man gevraagd om op ontdekkingstocht te gaan door het museum. Hij gaat in gesprek met een aantal conservatoren voor meer verdieping. En vind je een bepaald kunstwerk niet zo heel erg interessant, dan kun je dat gewoon skippen aldus Lucas. 

Via de website thuismuseum ‘kijken kijken niet lopen’ kun je deelnemen aan online rondleidingen. Het mooie van dit initiatief is dat je ook een donatie kunt doen aan de musea. Er zijn ook musea die live een rondleiding geven op social media, vaak kunnen die ook later nog worden teruggekeken. Kijkers kunnen dan soms direct vragen stellen.

Op de website van het Van Gogh Museum geeft de junior onderzoeker antwoord op veelgestelde vragen over van Gogh. Bijvoorbeeld waarom sneed van Gogh zijn oor af?

Vervelende huishoudelijke karweitjes

Vervelende huishoudelijke karweitjes? Zet een podcast op! Nu iedereen meer thuis is en vaak met het hele gezin word je huis toch eerder vies en rommelig. Waarschijnlijk heb je na een dag thuiswerken, het geven van thuisonderwijs en je tiende conference call niet zo veel zin om nog te gaan poetsen. 
Maar dat kun je een stuk aangenamer maken door, terwijl je deze karweitjes doet, een podcast te beluisteren met een koptelefoon op je hoofd. Op de website Cultuurmarketing vind je een overzicht van een aantal inspirerende podcasts. Niet alleen musea, zoals het Van Gogh Museum en het Stedelijk Museum Amsterdam, maar ook van de Nationale Opera, Pakhuis de Zwijger en Tivivoli Vredenburg. 
In musea kun je vaak een audiotour beluisteren bij een tentoonstelling. Ook dat kan vanuit je eigen huis. Download de Guide ID app op je telefoon of tablet en je kunt audiotours uit musea van over de hele wereld beluisteren en tegelijk een afbeelding bekijken van de besproken kunstwerken

Zelf aan de slag

Er zijn ook veel initiatieven waarbij je zelf aan de slag kunt. 
In de Rijksstudio van het Rijksmuseum kun je je eigen tour maken, je eigen collectie samenstellen en zelfs een eigen behang maken met werken van oude meesters. 
Er zijn meer manieren om zelf aan de slag te gaan: een van mijn favorieten is ‘Tussen kunst & Quarantaine’. Dit initiatief vraagt wat van je eigen creativiteit.
Op Instagram word je uitgedaagd om een kunstwerk na te maken. De opdracht: reproduceer een kunstwerk met drie voorwerpen uit je huis. Met zeer creatieve resultaten. Kinderen, huisdieren, iedereen wordt ingezet en met behulp van alledaagse voorwerpen worden meesterwerken nagemaakt. Gek genoeg herken je vaak direct welk kunstwerk er nagemaakt is. Een vergelijkbaar initiatief is om kunstwerken na te maken met voedsel.

Het Groninger Museum plaatst elke week een creatieve doe-opdracht online en er is zelfs een wedstrijd aan verbonden. 
Zin om te dansen? Roept een kunstwerk een bepaald soort muziek op? Bijna 200 muziekacts maakten voor muziekcompetitie Art Rocks een soundtrack bij een bekend kunstwerk. Luister hier naar alle tracks.

Vaak erger ik mij aan mede-museumbezoekers die uitgebreid selfies maken voor een kunstwerk. Het kost vaak nogal wat tijd om het perfecte plaatje te schieten. Je kunt thuis ook art-selfies maken en je valt er niemand mee lastig. 

Via de app van Google Arts&Culture kun je een selfie maken en de app zoekt een kunstwerk dat op jou lijkt. Overigens met wisselende resultaten… Met Art Projector kun je ook een kunstwerk in je eigen kamer hangen. Na al deze online ervaringen is het ook fijn om even je huis uit te komen.


Toch even een frisse neus halen?

In Nederland boffen we dat we ondanks de corona-crisis wel naar buiten mogen voor een wandeling. Als we maar anderhalve meter afstand houden en niet allemaal tegelijk naar dezelfde plek gaan. Een van de partners van Keep an Eye is het Graphic Design Festival. Zij zijn de initiatiefnemer van het bijzondere project Blindwalls. Muurschilderingen in de stad Breda. Blind Walls is een museum op straat. Internationale kunstenaars werken aan een groeiende collectie muurschilderingen geïnspireerd op het verleden, heden en de toekomst van Breda.
Via de website of app kun je een route uitstippelen en de tour langs deze prachtige muurschilderingen maken. Doe dit dan wel met maximaal drie personen tijdens de intelligente lock down. Ik wens iedereen een goede gezondheid toe. Hopelijk kunnen we binnenkort zowel online als fysiek van kunst genieten!